Środki stylistyczne albo inaczej środki artystycznego wyrazu mają na celu wywołanie określonego efektu u odbiorcy. W poezji dominują metafory czyli przenośnie, bo przecież o emocjach i przeżyciach trudno mówić wprost. O ile przypadkowe powtórzenie w wypracowaniu jest błędem językowym, o tyle celowe powtórzenie w dziele literackim służy podkreśleniu wagi jakiejś rzeczy czy zjawiska. Abyśmy mogli pełniej doświadczyć na przykład opisu deszczu, artysta może zastosować wyrazy naśladujące dźwięki. Abyśmy mogli pełniej i lepiej przeżyć dzieło literackie, powinniśmy poznać środki, które w utworze pełnią określone funkcje.
Kategoria: Egzamin gimnazjalny
Artykuły zawierające materiały powtórkowe z języka polskiego w sposób uporządkowany zebrane są na stronie z powtórkami do egzaminu gimnazjalnego.
Gatunki synkretyczne i pogranicza literatury
Wśród utworów literackich są i takie, których nie da się jednoznacznie przypisać do liryki, epiki lub dramatu, bo posiadają cechy co najmniej dwóch z trzech rodzajów literackich. Są to gatunki synkretyczne, do których zalicza się bajki, ballady oraz satyry.
Gatunki liryczne
Większość gatunków lirycznych wywodzi się ze starożytności. Należą do nich np. pieśń, hymn, tren, oda. Twórcy renesansowi wykorzystywali i rozwijali klasyczne gatunki, w baroku powstał nowy gatunek – sonet. Oświecenie znowu zwróciło się w stronę klasyki, ale z kolei romantyzm cechują poetyckie innowacje. Współczesne utwory nie są już podporządkowane klasycznym regułom, ale czasem do nich nawiązują.
Gatunki dramatyczne
Dramat ukształtował się w starożytnej Grecji. Autorzy sztuk antycznych uczestniczący w konkursie (agonie) mieli za zadanie przygotować tetralogię czyli trzy tragedie i dramat satyrowy, który charakteryzował się zabawną treścią.
Gatunki epickie
Utwory epickie mogą mieć formę prozatorską albo wierszowaną, zawsze jednak opowiadają jakąś historię.
