Interpunkcja polska – charakterystyka ogólna

Polski system interpunkcyjny składa się z dziesięciu znaków: kropki, przecinka, pytajnika, wykrzyknika, myślnika, dwukropka, wielokropka, średnika, nawiasu i cudzysłowu. Najważniejszą funkcją tych znaków jest zapewnienie tekstowi jednoznaczności. Dzięki nim czytający może zrozumieć tekst tak, jak rozumiał go piszący.

interpunkcja

Postawienie bądź niepostawienie przecinka może kompletnie zmienić tekst. Oto dość znany przykład:

Twoja stara piła leży w piwnicy. 

Albo:

Twoja stara piła, leży w piwnicy.

Widać tu wyraźnie, że tak mała rzecz jak przecinek, ma wielkie znaczenie.

Dyskusje między babcią, Zosią i wnukami trwały do późnej nocy.

Albo:

Dyskusje między babcią Zosią i wnukami trwały do późnej nocy.

Postawienie przecinka między wyrazami babcią Zosią zmienia sens całego zdania, bo zmienia liczbę osób biorących udział w dyskusji, która trwała do późnej nocy!

Garść przydatnych zasad z przykładami, gdzie postawić przecinek znajdziecie w artykule Kłopoty z przecinkiem. Są w nim opisane powszechne dylematy takie jak przecinek przed że, przecinek przed ale itp.

Interpunkcja jest często lekceważona. Niektórzy sądzą, że poprawność interpunkcyjna to rzecz intuicji użytkownika języka. Ze względu na poprawność i czytelność komunikatu warto jednak znać i świadomie stosować zasady interpunkcyjne.

Nie ulega wątpliwości, że obecnie poprawność interpunkcyjna jest rzadkością. Nie sprzyja jej pośpieszne pisanie komentarzy w internecie, błędy w tekstach drukowanych, a także niestety złe nawyki wyniesione ze szkoły. W szkole podstawowej uczymy się, że przecinek należy postawić przed: że, który, ale, więc, lecz itd. Natomiast nie stawiamy przecinka przed i, oraz, albo, czy, lub. Taką zasadę uczeń zapisuje w zeszycie, a co pilniejsi obrysowują ją jeszcze piękną ramką. Tymczasem ta prosta i wdzięczna zasada, kiedy jest stosowana bezkrytycznie i bezmyślnie, skutkuje błędami interpunkcyjnymi. Faktem jest, że poprawność interpunkcyjna zależy od znajomości składni zdania. Nie bez przyczyny polski system interpunkcyjny nazywany jest często systemem składniowym. Znak interpunkcyjny określa charakter zdania (oznajmienie, pytanie, wykrzyknienie), tekst główny i tekst poboczny, tekst własny i cytowany, wzajemny stosunek zdań i elementów zdania. 

Zasady interpunkcji to bezwzględne nakazy i zakazy. Mimo to istnieje pewien margines swobody interpunkcyjnej, możliwość wymiennego stosowania znaków np. kropki lub średnika, średnika lub przecinka, myślnika lub wielokropka.

Leave a Reply