Powtórki do matury z języka polskiego

Epoki literackie i opracowania tekstów

Powtórka obejmuje epoki literackie szerzej opracowane we wpisach: Starożytność, Mity greckie, Złote myśli Horacego,  Biblia jako arcydzieło literatury, Biblia jako dzieło wielogatunkowe, Średniowiecze, Renesans, Życie i twórczość Jana Kochanowskiego, Barok, Oświecenie, Bajki i satyry Ignacego Krasickiego, Romantyzm, Pan Tadeusz jako epopeja narodowa, Pan Tadeusz jako studium polskości, Świtezianka, Pozytywizm, Młoda Polska, Dwudziestolecie międzywojenne, Literatura współczesna.

Pomocne mogą okazać się także potraktowane przekrojowo tematy np. Słowa, słowa, słowa, Wybory życiowe a wyznawane wartości.

Gramatyka

Warto przypomnieć sobie również zagadnienia z gramatyki: zacząć trzeba od fonetyki, która jest nauką o dźwiękach mowy ludzkiej. W drugiej części artykułu o fonetyce znajdziecie informacje o upodobnieniach oraz akcencie. Wiedza z fonetyki pomaga w nauce ortografii. Kolejny dział gramatyki to słowotwórstwo, które zajmuje się budową wyrazów. Potem należy powtórzyć fleksję, czyli przypomnieć części mowy i ich odmianę. Na koniec pozostaje składnia, czyli nauka o budowie zdań. Cześć druga artykułu o składni zawiera informacje o rodzajach zdań oraz ich analizy.

Teoria literatury

Świadomy użytkownik języka powinien znać przynajmniej podstawowe pojęcia związane z literaturą. Pojęcia te to przede wszystkim: rodzaje literackie (epika, liryka i dramat). W obrębie każdego rodzaju literackiego znajdują się gatunki literackie. W przypadku epiki są to bajka, baśń, legenda, romans rycerski, nowela, opowiadanie, powieść, przypowieść oraz powiastka filozoficzna. Najważniejsze gatunki liryczne to fraszka, pieśń, hymn oraz tren. Dramat dzieli się na tragedię, komedię i dramat właściwy.

Powtórki należy zacząć od zapoznania się z rodzajami literackimi. Opis najważniejszych gatunków narracyjnych znajduje się  we wpisie o gatunkach epickich. Do literatury pięknej zalicza się również poezję, której gatunki opisane są w artykule o gatunkach lirycznych. Ostatni rodzaj literacki to dramat. Osobny wpis dotyczy gatunków dramatycznych. Ballada i satyra należą do gatunków synkretycznych, czyli łączących cechy trzech rodzajów literackich, co jest opisane tutaj. Zabiegi artystyczne mające na celu wywołanie określonych emocji u odbiorcy opisane są w artykule o środkach stylistycznych.

Opracowania tematów maturalnych z poprzednich lat

2020 – Wpływ elementów fantastycznych na przesłanie utworu

2019 – Czym dla człowieka może być wolność?

2018 – Tęsknota – siła niszcząca czy budująca ludzkie życie?

2017 – Praca – pasja czy obowiązek?