Profesor Bartoszewski powiedział: „Warto być uczciwym, choć nie zawsze się to opłaca. Opłaca się być nieuczciwym, ale nie warto.” Mam wrażenie, że podobnie rzecz się ma z obroną własnych przekonań. Zwłaszcza wtedy gdy zostajemy z nimi sami albo w mniejszości wobec wielu. Parafrazując cytat profesora Bartoszewskiego, uważam, że warto bronić własnych przekonań, chociaż nie zawsze to się opłaca.
“Ziele na kraterze” – gawęda o przerwanym szczęściu
„Ziele na kraterze” Melchiora Wańkowicza to powieść autobiograficzna, wspomnieniowa, utrzymana w konwencji gawędy. Gawęda wywodzi się z tradycji kultury szlacheckiej i odznacza swobodą języka, licznymi dygresjami, zwrotami do słuchaczy, powtórzeniami, tak jak to bywa w ustnych opowieściach. Istotnie narracja „Ziela na kraterze” prowadzona w pierwszej osobie snuje się niczym sentymentalna opowieść o czasach, które bezpowrotnie przeminęły. Narracja przechodzi często w trzecioosobową, autor stosuje także czas przeszły na zmianę z teraźniejszym, co jest charakterystyczne dla reportażu. W części wydarzeń autor, czyli tata – King bierze udział, a część z nich jest oparta na opowieściach, relacjach szczególnie mamy, pani Zofii Wańkowiczowej zwanej pieszczotliwie przez rodzinę Królikiem.
Czytaj dalej “Ziele na kraterze” – gawęda o przerwanym szczęściu
„Sonety krymskie” – romantyczny pamiętnik z podróży
Co to jest sonet?
Sonet to gatunek liryczny, który wykształcił się w średniowiecznych Włoszech. Mistrzami tej formy byli Dante Alighieri i F. Petrarka. Sonet jest utworem składającym się z czterech strof. Dwie pierwsze mają po cztery wersy i zawierają opis, a dwie trzywersowe mają charakter refleksyjny.
W jakich okolicznościach powstały „Sonety krymskie”?
Adam Mickiewicz napisał „Sonety krymskie” po wyprawie na Krym, którą odbył w 1825 roku. Jest to cykl utworów opisujących niezwykłą, tajemniczą i dziką przyrodę Krymu i będących jednocześnie refleksją nad ludzkim życiem. Cykl składa się z 18 utworów.
Kim jest bohater „Sonetów krymskich?”
Bohaterem lirycznym „Sonetów krymskich” jest pielgrzym wrażliwy na piękno przyrody, samotny wygnaniec, bohater romantyczny pogrążony w tęsknocie za ojczyzną. Obserwuje on uroki krymskiego krajobrazu i snuje refleksje. Jego przewodnikiem jest Mirza, człowiek Wschodu czujący potęgę orientalnej przyrody i pełen pokory wobec niej.
Czytaj dalej „Sonety krymskie” – romantyczny pamiętnik z podróży
“Artysta” czyli Kogut z dużymi ambicjami
Sławomir Mrożek (1930-2013) jest autorem dramatów, satyrycznych opowiadań, felietonów, powieści i innych tekstów prozatorskich. Co ciekawe, zadebiutował jako rysownik.
Utwory Mrożka dotykają tematyki filozoficznej, obyczajowej, psychologicznej i politycznej.
W szkole podstawowej i gimnazjum proponuje się do omówienia opowiadania „Słoń”, „Wesele w Atomicach”, „Śpiąca Królewna” czy „Artysta”. Ten ostatni utwór znalazł się na liście lektur obowiązkowych, więc na nim się skupię, ale zachęcam do przeczytania także innych opowiadań. Najważniejsza jest dobra zabawa, a lektura opowiadań Mrożka jest jedną z lepszych odmian dobrej zabawy;)
O czym jest „Artysta”?
Można powiedzieć, że jest to opowiadanie o zbyt wygórowanej ambicji pewnego Koguta, który marzył, by zostać artystą. Z ogłoszenia prasowego dowiedział się, że pewien Cyrk poszukuje zwierząt. Postanowił się zgłosić. Marzył o sławie i pieniądzach, a może nawet o wyjeździe za granicę. W drodze do Cyrku towarzyszył mu Lis oraz narrator. Gdy dotarli na miejsce, dyrektor przyjął ich na świeżym powietrzu i zapytał o godność Koguta. Ten bez wahania skłamał, że jest lwem. Zapytany czy jest tego pewien, stwierdził, że może być ewentualnie tygrysem. Dyrektor niezbity z tropu poprosił, by Kogut zaryczał, co ten oczywiście zrobił. Tak jak umiał. Dyrektor Cyrku, owszem, pochwalił kandydata, ale stwierdził również, że są lepsze lwy i może go zatrudnić, ale jako koguta. Niedoszły artysta obraził się i parsknął, że nie będzie udawał ptaka dla przyjemności dyrektora. W drodze powrotnej narrator i świadek całej sytuacji zapytał o powód udawania lwa. Kogut milczał, ale Lis odpowiedział narratorowi pytaniem retorycznym, czy widział kiedy artystę bez ambicji.
Obrona Ebenezera
Jedną z obowiązkowych lektur w szkole podstawowej jest „Opowieść wigilijna” Karola Dickensa. Bohater książki to stary skąpiec Ebenezer Scrooge, który przez narratora przedstawiony jest tak, że czytelnik nie może zapałać do niego sympatią. Ten właściciel kantoru pędzi samotny i smutny żywot. Źle traktuje pracownika Boba, odmawia pomocy potrzebującym, opryskliwie odrzuca zaproszenie swojego siostrzeńca na świąteczny obiad. Jest skąpy nawet dla samego siebie. Jego strój, mieszkanie, a nawet posiłki są niezwykle skromne, wręcz ascetyczne. Ebenezer choć majętny stroni od ludzi i nie cierpi świąt, które uważa za stratę czasu i pieniędzy.
