Profesor Bartoszewski powiedział: „Warto być uczciwym, choć nie zawsze się to opłaca. Opłaca się być nieuczciwym, ale nie warto.” Mam wrażenie, że podobnie rzecz się ma z obroną własnych przekonań. Zwłaszcza wtedy gdy zostajemy z nimi sami albo w mniejszości wobec wielu. Parafrazując cytat profesora Bartoszewskiego, uważam, że warto bronić własnych przekonań, chociaż nie zawsze to się opłaca.
Tag: #egzamingimnazjalny
Wpisy w ramach powtórek do egzaminu gimnazjalnego z języka polskiego.
Ważne motywy i toposy literackie
Egzamin maturalny, gimnazjalny oraz w tym roku egzamin ósmoklasisty zbliżają się wielkimi krokami. Ostatnim zadaniem w arkuszu jest oczywiście wypracowanie, które zwykle ma charakter przekrojowy. Jak przygotować się do pisania wypracowania, którego temat nie jest znany? Najlepiej uporządkować swoją wiedzę dotyczącą lektur czy innych tekstów kultury wokół częstych motywów i toposów literackich. Pamiętać trzeba, że każdy arkusz egzaminacyjny zawiera teksty źródłowe, które zwykle zawierają podobny motyw np. praca, tęsknota, młodość, wędrówka itd. Temat wypracowania również będzie związany z ogólnym motywem sprawdzianu.
Jaka jest różnica pomiędzy motywem a toposem?
Starość
Starość nazywana jest poetycko jesienią życia. Może mieć różne oblicza. Z jednej strony wiąże się z nią mądrość, siła, doświadczenie, a z drugiej samotność, niedołężność i smutek.
W starości kryje się tajemnica i pewien paradoks. Jan Kochanowski pisał:
Biedna starości, wszyscy cię żądamy,
A kiedy przyjdziesz, to zaś narzekamy.
W młodym wieku dostrzegamy wiele przywilejów związanych ze starością, więc chcemy mieć trochę więcej lat. Ale później się to zmienia i znów najchętniej cofnęlibyśmy czas.
W literaturze i sztuce odnajdziemy bardzo silny stereotyp starca-mędrca. Bóg jako Najwyższa Mądrość przedstawiany jest zwykle jako starzec z długą siwą brodą. Wystarczy przypomnieć sobie freski Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej.
Młodość
Wiosna życia. Czas kiedy kształtuje się osobowość, czas pełen ideałów i buntu. Niepewność i skłonność do ryzyka tworzą szczególną mieszankę. Brak doświadczenia rekompensuje bujna wyobraźnia. W młodości wszystkiego doświadcza się mocniej, a potrzeba naprawiania świata jest motorem wielu działań.
Motywy arkadyjskie w literaturze
Postęp cywilizacyjny oprócz wielu zdobyczy, które służą człowiekowi, niesie również niestety wiele zagrożeń. Zanieczyszczone środowisko, szkodliwe substancje w wodzie, żywności i powietrzu, szum informacyjny i coraz większy pęd są przyczyną ciągłego zmęczenia i niepokoju. Tęsknimy do miejsc, gdzie panuje spokój, harmonia, dostatek i niczym niezmącone szczęście.
Arkadia to raj na ziemi, kraina sielskiej szczęśliwości. Starożytni Grecy nazywali tak pasterskie tereny na Półwyspie Peloponeskim. Rzymski poeta Wergiliusz nadał Arkadii nowego znaczenia. Kraina ta sprzyjała spokojnej refleksji nad sensem życia, nad przemijaniem. W miejscu pozbawionym trosk i codziennego znoju można się było poświęcić samodoskonaleniu poprzez poezję i sztukę.