Motyw wędrówki

„Wędrówką jedną życie jest człowieka” pisał Edward Stachura, nawiązując do utrwalonego w literaturze motywu. Wędrujemy od kołyski aż po grób, a pokonywanie tej drogi jest metaforą życia i sensem samym w sobie.

Motyw wędrówki jest bardzo często wykorzystywany w literaturze i sztuce, ponieważ jest to bardzo dobry sposób na ukazanie bohatera. To próba jego charakteru, test radzenia sobie wobec nieprzewidzianych zdarzeń. Nie bez powodu mówi się, że podróże kształcą. Dzięki nim człowiek zdobywa doświadczenie i wiedzę, zmienia się, dorośleje. 

Czytaj dalej Motyw wędrówki

Ważne motywy i toposy literackie

Egzamin maturalny, gimnazjalny oraz w tym roku egzamin ósmoklasisty zbliżają się wielkimi krokami. Ostatnim zadaniem w arkuszu jest oczywiście wypracowanie, które zwykle ma charakter przekrojowy. Jak przygotować się do pisania wypracowania, którego temat nie jest znany? Najlepiej uporządkować swoją wiedzę dotyczącą lektur czy innych tekstów kultury wokół częstych motywów i toposów literackich. Pamiętać trzeba, że każdy arkusz egzaminacyjny zawiera teksty źródłowe, które zwykle zawierają podobny motyw np. praca, tęsknota, młodość, wędrówka itd. Temat wypracowania również będzie związany z ogólnym motywem sprawdzianu.

Jaka jest różnica pomiędzy motywem a toposem?

Czytaj dalej Ważne motywy i toposy literackie

Starość

Starość nazywana jest poetycko jesienią życia. Może mieć różne oblicza. Z jednej strony wiąże się z nią mądrość, siła, doświadczenie, a z drugiej samotność, niedołężność i smutek.

W starości kryje się tajemnica i pewien paradoks. Jan Kochanowski pisał:

Biedna starości, wszyscy cię żądamy,

A kiedy przyjdziesz, to zaś narzekamy.

W młodym wieku dostrzegamy wiele przywilejów związanych ze starością, więc chcemy mieć trochę więcej lat. Ale później się to zmienia i znów najchętniej cofnęlibyśmy czas.

W literaturze i sztuce odnajdziemy bardzo silny stereotyp starca-mędrca. Bóg jako Najwyższa Mądrość przedstawiany jest zwykle jako starzec z długą siwą brodą. Wystarczy przypomnieć sobie freski Michała Anioła z Kaplicy Sykstyńskiej.

Czytaj dalej Starość

Młodość

Wiosna życia. Czas kiedy kształtuje się osobowość, czas pełen ideałów i buntu. Niepewność i skłonność do ryzyka tworzą szczególną mieszankę. Brak doświadczenia rekompensuje bujna wyobraźnia. W młodości wszystkiego doświadcza się mocniej, a potrzeba naprawiania świata jest  motorem wielu działań.

Czytaj dalej Młodość

Motywy arkadyjskie w literaturze

Postęp cywilizacyjny oprócz wielu zdobyczy, które służą człowiekowi, niesie również niestety wiele zagrożeń. Zanieczyszczone środowisko, szkodliwe substancje w wodzie, żywności i powietrzu, szum informacyjny i coraz większy pęd są przyczyną ciągłego zmęczenia i niepokoju. Tęsknimy do miejsc, gdzie panuje spokój, harmonia, dostatek i niczym niezmącone szczęście.

Arkadia to raj na ziemi, kraina sielskiej szczęśliwości. Starożytni Grecy nazywali tak pasterskie tereny na Półwyspie Peloponeskim. Rzymski poeta Wergiliusz nadał Arkadii nowego znaczenia. Kraina ta sprzyjała spokojnej refleksji nad sensem życia, nad przemijaniem. W miejscu pozbawionym trosk i codziennego znoju można się było poświęcić samodoskonaleniu poprzez poezję i sztukę.

Czytaj dalej Motywy arkadyjskie w literaturze