Najwyżej punktowanym zadaniem na tegorocznym egzaminie gimnazjalnym z języka polskiego była:
Charakterystyka bohatera literackiego, który kierował się najważniejszą dla siebie wartością, dokonując życiowego wyboru.
Pierwsza postać o jakiej pomyślałam to Jurand ze Spychowa. Najwyższą wartością w jego życiu była miłość do żony i córki. Kiedy Krzyżacy mordują mu żonę, oddaje swoją ukochaną Danuśkę na wychowanie księżnie Annie Danucie, a sam poświęca się walce z Zakonem. Ten zaciekły wróg Krzyżaków jest bezwzględny i nie zna litości. Jednak gdy Danuśka zostaje podstępnie uprowadzona, Jurand, kierując się miłością do córki, poświęca swoją rycerską dumę, pozwala się upokarzać u bram Szczytna, w końcu rezygnuje z wolności, po to by uratować dziecko. Oddanie się dobrowolnie w ręce największego wroga było niewątpliwie ważnym życiowym wyborem Juranda, do którego popchnęła bohatera ojcowska miłość.
Podobnym poświęceniem wykazała się matka Balladyny. Nawet na torturach nie zdradziła imienia swej córki, która ją wygnała, czym zasłużyła sobie na karę. Stara wdowa dokonała wyboru. W imię matczynej miłości i pomimo krzywd, których doznała, poświęciła swoje życie.
Lojalność, przyjaźń i braterstwo to cechy bohaterów „Kamieni na szaniec”. Dzięki nim potrafili pięknie żyć, uczyć się, bawić, współdziałać w harcerskiej organizacji Buków. W obronie tych wartości Rudy zniósł okrutne tortury, to one także stały się motorem akcji odbicia Janka z rąk gestapowców. Decyzja poświęcenia siebie dla innych w imię przyjaźni to ważny życiowy wybór. Oczywiście rolę zagrały tu również uczucia patriotyczne i pragnienie wolności ojczyzny, ale w chwilach wielkiego fizycznego cierpienia ten rodzaj patosu schodzi chyba na dalszy plan.
Myślę również o Don Kichocie, bohaterze powieści Cervantesa. Decyzję o staniu się błędnym rycerzem podjął z wielkiej potrzeby walki ze złem i chęci pomocy potrzebującym. Wartości, które wypełniały tę szaloną głowę miały swoje źródło w księgach rycerskich, ulubionych lekturach Don Kichota z La Manchy.
Antygona to także wdzięczna postać do realizacji tematu takiego wypracowania. Dla niej najwyższą wartością była miłość do Polinejkesa, a świadomym wyborem mającym ogromny wpływ na życie bohaterki było złamanie zakazu Kreona odnośnie pochówku brata.
Jest wielu bohaterów, którzy stanęli przed życiowym wyborem i dokonali go, kierując się ważnymi dla nich wartościami. Nie wiem, czy zaryzykowałabym charakterystykę Balladyny, która zamordowała siostrę i innych z chęci posiadania bogactwa i władzy. Podobnie z Kainem. On także dokonał wyboru i zabił swojego młodszego brata Abla. Czy jednak żądzę władzy i pięniędzy albo zazdrość można nazwać wartościami? Obiektywnie na pewno nie. Choć dla tych postaci były czymś dominującym w życiu i wpływającym na decyzje.
Egzamin z języka polskiego 2018 już za nami, ale wiele ważnych wyborów jeszcze przed nami. Dokonując ich, nie zapominajmy o wartościach, w które wierzymy i które nas budują. I nie pomylmy prawdziwych wartości z wygodnictwem, lenistwem, asekuranctwem, nienawiścią, zawiścią czy innymi cechami będącymi zaprzeczeniem tychże wartości.
Inne tematy wypracowania na egzaminie
W roku 2019 tematem z języka polskiego było: Czy warto bronić własnych przekonań?, a w roku 2017: Czy marzenia mają sprawczą moc?.
Czy postać literacka jest postacią tylko fikcyjną? Kogoś z Kamieni na szaniec, albo Dywizjonu 303 można było opisać?
Według mnie jak najbardziej. Postać literacka nie musi być postacią fikcyjną. Przecież istnieje literatura faktu.
Moi uczniowie chętnie charakteryzowali Ewę – bohaterkę „Poczwarki” D. Terakowskiej. Myślę, że jest ona także przykładem idealnym. A że niedawno lekturę omawialiśmy, to było „na świeżo”. Pozdrawiam! Magda