Na tej stronie znajdziecie informacje dotyczące powtórek do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego. W 2019 roku odbędzie się pierwszy taki egzamin. Jeśli nie wiecie, od czego zacząć powtarzając materiał, zajrzyjcie tutaj. Treść powtórkowa została podzielona na cztery części: Gramatyka, Teoria literatury, Lektury w szkole podstawowej oraz Formy wypowiedzi.
Przeczytaj o zmianach na egzaminie w 2021 roku.
Gramatyka
Dzięki wiedzy z gramatyki możemy poprawnie posługiwać się językiem mówionym i pisanym. Znajomość reguł gramatycznych pozwala na poprawne pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym budowanie zdań. Umiejętność ta jest nie do przecenienia nawet w dzisiejszej zinformatyzowanej rzeczywistości.
Zacząć trzeba od fonetyki, która jest nauką o dźwiękach mowy ludzkiej. W drugiej części artykułu o fonetyce znajdziecie informacje o upodobnieniach oraz akcencie. Wiedza z fonetyki pomaga w nauce ortografii. Kolejny dział gramatyki to słowotwórstwo, które zajmuje się budową wyrazów. Potem należy powtórzyć fleksję, czyli przypomnieć części mowy i ich odmianę. Na koniec pozostaje składnia, czyli nauka o budowie zdań. Cześć druga artykułu o składni zawiera informacje o rodzajach zdań oraz ich analizy. Uzupełnieniem jest artykuł o związkach składniowych.
Teoria literatury
Świadomy czytelnik powinien znać przynajmniej podstawowe pojęcia związane z literaturą. Pojęcia te to przede wszystkim: rodzaje literackie (epika, liryka i dramat). W obrębie każdego rodzaju literackiego znajdują się gatunki literackie. W przypadku epiki są to bajka, baśń, legenda, romans rycerski, nowela, opowiadanie, powieść, przypowieść oraz powiastka filozoficzna. Najważniejsze gatunki liryczne to fraszka, pieśń, hymn oraz tren. Dramat dzieli się na tragedię, komedię i dramat właściwy.
Powtórki należy zacząć od zapoznania się z rodzajami literackimi. Opis najważniejszych gatunków narracyjnych znajduje się we wpisie o gatunkach epickich. Do literatury pięknej zalicza się również poezję, której gatunki opisane są w artykule o gatunkach lirycznych. Ostatni rodzaj literacki to dramat. Osobny wpis dotyczy gatunków dramatycznych. Ballada i satyra należą do gatunków synkretycznych, czyli łączących cechy trzech rodzajów literackich, co jest opisane tutaj. Zabiegi artystyczne mające na celu wywołanie określonych emocji u odbiorcy opisane są w artykule o środkach stylistycznych.
Lektury w szkole podstawowej
W szkole podstawowej omówiliście wiele lektur należących do kanonu literatury. Przed egzaminem warto przypomnieć sobie ich treść, motywy, które w nich występują. To na pewno pomoże podczas pisania rozprawki, charakterystyki lub opowiadania.
W podstawie programowej dla klas 7-8 wyróżniono pozycje, które należy znać w całości i szczegółowo: Charles Dickens „Opowieść wigilijna”; Aleksander Fredro „Zemsta”; Jan Kochanowski: wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym Tren I, V, VII i VIII; Aleksander Kamiński „Kamienie na szaniec”; Ignacy Krasicki „Żona modna”; Adam Mickiewicz „Reduta Ordona”, „Śmierć Pułkownika”, „Świtezianka”, „Dziady część II”, wybrany utwór z cyklu „Sonety krymskie”, „Pan Tadeusz” (całość) – przeczytaj artykuły: Pan Tadeusz jako epopeja narodowa , Pan Tadeusz jako studium polskości; Antoine de Saint-Exupéry „Mały Książę”; Henryk Sienkiewicz „Quo vadis”, „Latarnik”; Juliusz Słowacki „Balladyna”, Stefan Żeromski „Syzyfowe prace”; Sławomir Mrożek „Artysta”; Melchior Wańkowicz „Ziele na kraterze” (fragmenty), „Tędy i owędy” (wybrany reportaż).
Prócz tego proponuję lektury uzupełniające: Oskar i pani Róża, Stary człowiek i morze
Opracowania wszystkich lektur będą pojawiały się tutaj sukcesywnie. Oprócz nich znajdziecie tu również życiorysy autorów oraz informacje o gatunkach literackich.
Krótki przegląd epok literackich znajduje się tutaj
Formy wypowiedzi
Tworzenie własnej wypowiedzi pisemnej nie jest sztuka łatwą. Trzeba pamiętać o formie i stylu, pisać na temat i uniknąć błędów. Jak napisać wypracowanie? Na czym trzeba się skupić, pisząc rozprawkę, charakterystykę czy opowiadanie? Przypomnienie tych form wypowiedzi jest tutaj. Przeczytaj artykuł, jak napisać rozprawkę. A na koniec krótki przegląd użytkowych form wypowiedzi takich jak zaproszenie, ogłoszenie, list, reklama, instrukcja, dedykacja, podanie czy życiorys.
Przykładowe wypracowania
Zobacz jakie były tematy na egzaminie gimnazjalnym: Czy marzenia maja sprawczą moc?, Wybory życiowe a wyznawane wartości, Czy warto bronić własnych przekonań?
Tematy na egzaminie ósmoklasisty będą w podobnym stylu, więc na pewno warto przeczytać te opracowania.
Zobacz wpis: Rozprawka na MDJO
Zobacz opracowania tematów, które pojawiły się na egzaminie ósmoklasisty:
2019 – Czy w relacjach międzyludzkich warto kierować się sercem czy rozumem?
2021 – Czy w trudnej sytuacji człowiek poznaje samego siebie?
2022 – Z przyjacielem łatwiej pokonywać trudności.
Powodzenia na egzaminie!
Dawny egzamin po gimnazjum
Obecnie nie ma już gimnazjów i egzaminu gimnazjalnego, który jednak był dość zbliżony do egzaminu ósmoklasisty. W związku z powyższym warto wejść na stronę z powtórkami do egzaminu gimnazjalnego i uzupełnić swoją wiedzę.
